Castra ad Montanesium je srušena rimska tvrđava u Montani u Bugarskoj. Izgrađena je u 1. ili 2. veku nove ere kako je grad dobijao na značaju kao rimsko naselje.

Muzej tekstila u Strojkovcu je jedini muzej ove vrste u Srbiji. Nalazi se u vodenici koja je podignuta u drugoj polovini 19. veka. Po veličini i stambenim prostorijama bio je u vlasništvu bogatih Turaka. Preduzetni Leskovčani su 1884. godine otvorili u njoj prvu fabriku gajtana, što se smatra početkom tekstilne industrije u Srbiji.

Dvorac se nalazi u severnom delu grada Vidina, na obali reke Dunav, i poznat je pod imenom „Baba Vida“. Prema legendi, Vida je bila najstarija ćerka bugarskog bojara sa velikim posedima. Naučivši se iz neuspešnih brakova svojih sestara - Kule i Gamze, odbila je sve ponude za brak, sagradila neosvojivi zamak i provela ceo svoj život u njemu.

Mala hidroelektrana Vučje je druga najstarija hidroelektrana u Srbiji, posle Đetine. Nalazi se nekoliko kilometara iznad sela Vučje kod Leskovca, a podignuta je 1903. godine na prelepoj reci Vučjanki. Pošto je elektrana udaljena 17 km od Leskovca, izgrađen je dalekovod za elektrifikaciju grada, prvi u Kraljevini Srbiji.

Istorijski muzej Vidin, poznatiji kao Muzej Konaka, nalazi se u Vidinu, Bugarska. Muzej, osnovan 1956. godine, nalazi se u nekadašnjem osmanskom konaku. Posle oslobođenja, zgrada je rekonstruisana i obogaćena elementima bugarske renesansne arhitekture.

Muzej Poinišavlja nalazi se u kući porodice Hristić, koja predstavlja najočuvaniji spomenik tradicionalne arhitekture iz sredine 19. veka u Pirotu. Svojom lepotom i arhitektonskim karakteristikama prevazilazi granice Srbije i čini deo kulturnog nasleđa Balkana.

Istorijski muzej Montane osnovan je 1951. Zbirka obuhvata mnoge vredne eksponate vezane za izvanrednu istoriju Montane i regiona. Godine 1991. postao je istorijski muzej.

Mala hidroelektrana „Sveta Petka” bila je prvi objekat ove vrste izgrađen u Sićevačkoj klisuri na Nišavi, kod sela Ostrvica, 1908. godine, u tadašnjoj Kraljevini Srbiji. Izgrađena je po projektu mašinskog inženjera Aćima Stevovića, dok je dobavljač opreme za hidroelektranu bio Siemens-Schuckert Verke iz Nemačke. Više od sto godina od 1908. do danas radi neprekidno bez većih remonta.

Tvrđava Kale je manje utvrđenje sa kulama i zidinama. Sastoji iz tri dela: gornjeg grada sa donžon kulom, srednjeg dela sa bedemom i dve kule najnižeg – donjeg grada sa bedemom i zidanim jarkom.

Osnova za izgradnju elektrane bila je koncesija na račun ratne odštete koju je grad Niš dobio za izgradnju ove hidroelektrane. Pripremni radovi na izgradnji počeli su u maju 1921. godine, dok je planirano da budu završeni u leto 1929. godine.

Mala hidroelektrana „Temac“ nalazi se u ataru sela Temske i reke Temštice, uzvodno od manastira Svetog Đorđa iz 14. veka. U funkciji je od 1940. godine, a do maja 1990. godine radila je neprekidno bez većih remonta od početka proizvodnje.

Narodni muzej Taplice osnovan je 1946. godine u Prokuplju. Muzej poseduje arheološku zbirku, zbirke posvećene Topličkom ustanku 1917. godine, zbirke posvećene NOB-u tokom Drugog svetskog rata, prostoriju sa etnološkim materijalom i dve galerije. Jedna od dve galerije je u sklopu muzeja, a druga je poseban objekat. Zgrada u kojoj se nalazi muzej izgrađena je 1925. godine i predstavlja zaštićeni spomenik kulture.

Arheološko nalazište Feliks Romulijana – Gamzigrad deo je Narodnog muzeja Zaječar i od 2007. godine uvrštena je na UNESCO-ovu listu svetske kulturne baštine.

Skoro 90 godina Muzej Krajine čuva svedočanstva o bogatoj istoriji i tradiciji Negotinske Krajine. Jedan od prvih kompleksnih muzeja južno od Beograda verno prikazuje složene istorijske događaje i ličnosti ovog kraja - od junaka Prvog srpskog ustanka Hajduk Veljka do najznačajnijeg domaćeg kompozitora Stevana Mokranjca.

Sahat-kula Botevgrada je simbol grada i deo je 100 najlepših turističkih mesta Bugarske. Njen satni mehanizam i dalje zvoni na svaki sat sa odgovarajućim brojem zvona na osnovu trenutnog sata. Izgrađena je 1866.

Zavičajni muzej Knjaževac osnovan je sa ciljem prikupljanja, čuvanja, naučnog obrađivanja i predstavljanja kulturnog nasleđa književačkog kraja. Kao jedinstvena mapa grada, predstavlja regionalni muzejski istraživački centar sa modernizovanom programskom šemom, koji sadržajno i tematski prevazilazi lokalne i regionalne okvire sa povećanom obrazovnom i promotivnom ulogom.

Arheološko nalazište Pločnik je neolitsko naselje vinčanske kulture, a nalazi se u selu Pločnik kod reke Toplice i Prokuplja. Ovo neolitsko naselje pronađeno je 1927. godine prilikom trasiranja pruge Prokuplje-Kuršumlija i sastojalo se od nekoliko celina. Njegovi stanovnici su se uglavnom bavili poljoprivredom.

Početak muzejskog rada u Botevgradu postavljen je 1937. godine kada je organizovan muzejski skup u tamošnjoj gimnaziji. Godine 1952. obogaćena i proširena zbirka proglašena je državnim muzejom. Kao rezultat dugogodišnjeg sakupljačkog rada, organizovano je nekoliko muzejskih ekspozicija, a poslednja je otvorena 1991. godine.

Arheo-etno park se nalazi u selu Ravna, 8 km severno od Knjaževca, u dvorištu stare seoske škole. Najstarije kuće u selu podignute su početkom dvadesetog veka, a školska zgrada podignuta je 1906. godine. Blizina antičkog utvrđenja Timacum Minus uticala je na lokaciju Arheo-etno parka u ovom selu. Izgradnja je počela 1977. godine, a zvanično otvaranje 1989. godine.

Narodni muzej u Leskovcu je regionalna ustanova muzejskog nasleđa sa vizijom da doprinese razvoju savremenog društva, prezentujući znanja o Leskovcu i leskovačkom kraju na zanimljiv i atraktivan način, kako lokalnom stanovništvu, tako i široj zajednici.

Istorijski muzej u Vraci, jedna je od istaknutih kulturnih institucija u gradu. On prikazuje bogatu istoriju i kulturno nasleđe regiona, nudeći posetiocima uvid u prošlost.

To je jedna od najlepših starih kuća u Leskovcu, stara više od 150 godina i upečatljiv je primer kuće u balkanskom stilu. Sagrađena je u drugoj polovini 19. Veka, pripadala je uglednoj porodici Dimitrijević.

Etnografsko-revitalistički kompleks „Sveti Sofronije Vračanski“ je istorijsko i kulturno mesto koje se nalazi u gradu Vraca, Bugarska. Služi kao muzej i izložba na otvorenom koja prikazuje tradicionalni način života, običaje i zanate u regionu tokom bugarskog nacionalnog preporoda.

Stara tvrđava po imenu Svrljig Grad nalazi se na levoj obali reke Timok, na visokoj steni iznad ušća reke Belice, u najlepšem i najnepristupačnijem delu Niševačke ili Svrljiške klisure.

Justiniana Prima Archeological Site is located in the south of Serbia, 30 km southwest of Leskovac, in a valley stretching between the rivers Jablanica and Pusta Reka. Most researchers today consider this impressive early Byzantine city of Justinian Prima, the endowment of one of the largest Byzantine emperors — Justinian I (527-565).

Ivan Zambin je potomak vračanske plemićke porodice. Bio je veoma obrazovan za svoje vreme, tečno je govorio grčki, turski, vlaški i ruski jezik.

U centru Bele Palanke je i dobro očuvan miljokaz, čitač kilometara koji datira sa početka trećeg veka nove ere. Kameni stub je visok 2,4 m i dobro je očuvan.

Najstarije vojno utvrđenje u Timočkoj Krajini, Timacum Minus, podignuto je u kotlini Belog Timoka, kod sela Ravna, nedaleko od Knjaževca. Arheološka istraživanja ovog lokaliteta ukazala su na kontinuitet naseljavanja od praistorije do srednjeg veka.

Zgrada Oficirskog doma u Nišu nalazi se u Ulici 7. jula na nišavskom keju. Ova zgrada, podignuta deset godina posle oslobođenja Niša od Turaka 1890. godine, pod zaštitom je države i ima status kulturnog dobra od velikog značaja. Tokom svog postojanja bila je mesto najvažnijih političkih i parlamentarnih događaja u Srbiji.

Narodni muzej Niš osnovan je 1933. godine. Jedan je od najznačajnijih muzeja u Srbiji koji u svom sastavu ima više veoma značajnih objekata kulture: Ćele-kulu, arheološko nalazište Medijana, Koncentracioni logor „12. februar“, Galeriju Sinagoga, arheološku sali i stalnu postavku memorijalno – književne izložbe posvećene slavnom srpskom piscu Stevanu Sremcu i poznatom niškom pesniku Branku Miljkoviću.

Pored brojnih istorijskih znamenitosti, Niš nudi i šetnju šetalištem reke, pešačkom zonom Trga kralja Milana, Obrenovićevom ulicom, alejom „Kazandžijsko sokače“, jedinim očuvanim delom stare niške čaršije, koja danas ima barove i taverne sa tradicionalnom kuhinjom.

Simbol grada, Niška tvrđava, spomenik je kulture od velikog značaja. Sa neposrednom okolinom je pod zaštitom države od 1948. Smešten u samom centru grada na desnoj obali reke Nišave, konačan oblik, posle brojnih rušenja i popravki, dobila je 1723. godine, kada su Turci ponovo podigli.

Remezijana je bila drevni rimski grad i bivša episkopija, koja je i dalje pravoslavna i latinokatolička titularna prestonica, smeštena oko i ispod modernog grada Bele Palanke u Srbiji.

Arheološki park Medijana, proglašen za nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja, nalazi se na pola puta od centra Niša do Niške Banje. Turisti mogu da vide ostatke rimskog naselja izgrađenog za vreme cara Konstantina Velikog i njegovih sinova s kraja 3. i početka 4. veka.

Ćele-kula je spomenik kulture od izuzetnog značaja iz vremena Prvog srpskog ustanka, koji su u znak odmazde podigli Turci od glava poginulih srpskih ustanika posle Čegarske bitke 1809. Huršid-paša je naredio da se srpskim ustanicima „ćurčijama” odrube glave, napuni koža pamukom i potom pošalje sultanu u Carigrad u znak pobede i osvete.

Jug Bogdanova tvrđava se nalazi na vrhu brda Hisar u Prokuplju. U današnjem obliku, tvrđava je podignuta u drugoj polovini 14. veka radi zaštite od osmanskih napada, ali je izvesno da je izgrađena na starijoj osnovi iz rimskog doba. Tvrđava je pod zaštitom Republike Srbije i predstavlja spomenik kulture od velikog značaja. U tvrđavi se održavaju različiti kulturni događaji kao što su koncerti i pozorišne predstave.

Spomenik kulture od izuzetnog značaja podignut je na brdu Čegar nedaleko od Niša, gde se odigrala čuvena Čegarska bitka. Povod za njegovu izgradnju bila je pedeseta godišnjica pobede nad Turcima 1. juna 1927. Komandant čegarskih srpskih ustanika, vojvoda Stevan Sinđelić, izvršio je 1809. junački podvig.

Spomen-park Bubanj podignut je u znak sećanja na više od deset hiljada streljanih Nišlija sa juga Srbije tokom Drugog svetskog rata. Iz koncentracionog logora na Crvenom krstu, jednog od retkih autentičnih memorijalnih kompleksa danas u Evropi, odvođeni su zarobljenici i streljani na Bubnju.

Banovina je nekadašnja zgrada stare niške uprave i kabinet predsednika Vlade Srbije Nikole Pašića, gde je 28. jula 1914. godine primljen telegram kojim je Austrougarska objavila rat Srbiji, čime je zvanično obeležen početak Prvog svetskog rata. Nalazi se naspram Niške tvrđave i podignuta je posle oslobođenja od Turaka 1878. godine kao objekat koji svojim položajem, dimenzijama i stilskim karakteristikama predstavlja monumentalno i najreprezentativnije zdanje nekadašnjeg Niša.

Koncentracioni logor na Crvenom krstu bio je jedan od logora koji su u Srbiji osnovale nemačke okupacione snage 1941. U logoru je najviše bilo patriota, bez obzira na njihovu političku orijentaciju, kao i veliki broj Jevreja i Roma. Poznat je i kao prvi logor u to vreme, iz kojeg je 12. februara 1942. organizovano veliko bekstvo 147 zatvorenika.